Αθήνα, 2 Οκτωβρίου 2014
Προς: Δημάρχους και Δημοτικά Συμβούλια Περιφέρειας Αττικής
Θέμα: Για ένα νέο μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων
Συνάδελφοι,
Σήμερα η Αυτοδιοίκηση πρώτου και δεύτερου βαθμού βρίσκεται μπροστά σε σειρά κρίσιμων προβλημάτων. Ένα από αυτά είναι το σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων. Ένα σύστημα που πνέει πλέον τα λοίσθια, έχει καταστεί μήτρα παραγωγής σκανδάλων, απειλεί την υγεία των πολιτών και καταστρέφει το περιβάλλον.
Ο κόμπος έχει πλέον φθάσει στο κτένι.
Επιβάλλεται άμεση και συντονισμένη δράση, μαζί με το λαό της Αττικής, μακριά από μικροκομματικά συμφέροντα, προσωπικές στρατηγικές και υστερόβουλες πολιτικές επιδιώξεις.
Δράση με διαφάνεια, με ανοικτές, συμμετοχικές διαδικασίες, με συνεργασία Περιφέρειας και Δήμων, με ενέργειες σε επίπεδο δήμου, γειτονιάς, χώρων εργασίας και κατοικίας, με ανάπτυξη τοπικών διαχειριστικών σχεδίων που θα εντάσσονται στον περιφερειακό σχεδιασμό. Προκειμένου να μπουν οι βάσεις για μια διαφορετική φιλοσοφία στη διαχείριση των απορριμμάτων, οικονομικά και οικολογικά δίκαιη και βιώσιμη. Μια φιλοσοφία που θα εναρμονίζεται με τον ν. 4042/2012, στον οποίο ενσωματώθηκε η Κοινοτική Οδηγία 2008/98, σχετικά με τη μείωση του όγκου των απορριμμάτων, το ποσοστό ανακύκλωσης (π.χ. 50% ως το 2020), κ.α..
Ήλθε η ώρα της νομιμότητας σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των απορριμμάτων!
Ήλθε, με άλλα λόγια η ώρα, της συνδυασμένης δράσης Περιφέρειας Αττικής και Δήμων στη βάση της σταθερής μας θέσης πως στην κλίμακα της ιεράρχησης της διαχείρισης, δηλαδή της πρόληψης, της επαναχρησιμοποίησης, της ανακύκλωσης, της άλλου είδους ανάκτησης, της διάθεσης, την απόλυτη προτεραιότητα έχουν τα πρώτα στάδια.
Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν οφείλουμε να προχωρήσουμε οργανωμένα και συστηματικά, σε μια όλο και μεγαλύτερη διαχείριση των ΑΣΑ σε αποκεντρωμένες εγκαταστάσεις. Για το σκοπό αυτό χρειαζόμαστε ένα σύστημα σε επίπεδο μεγάλων δήμων ή ομάδων δήμων ή και μεμονωμένων δήμων,ενταγμένων οργανικά και λειτουργικά στο ευρύτερο περιφερειακό σχέδιο.
Η νέα περιφερειακή Αρχή Αττικής, που ήδη προεκλογικά είχε αναδείξει ως θέμα αιχμής τη διαχείριση των απορριμμάτων, προωθεί λοιπόν τρεις προτεραιότητες, οι οποίες συγκλίνουν σε μία πρόταση:
Προτεραιότητα πρώτη: το νέο, αποκεντρωμένο σύστημα, που θα εφαρμοστεί σταδιακά, με σταθερά βήματα και συγκεκριμένους στόχους και σαφή χρονικό ορίζοντα, θα βάζει τέλος στα σύμμεικτα και δεν μπορεί να στηρίζεται στη μία και μοναδική εγκατάσταση της Φυλής. Εγκατάσταση που σήμερα λειτουργεί ως ο υποδοχέας του συνόλου των σύμμεικτων και επιμολυσμένων απορριμμάτων της Αττικής αλλά και περιοχών εκτός αυτής… Χρειάζεται η σταδιακή μεταφορά δραστηριοτήτων της ΟΕΔΑ Φυλής ή και των εγκαταστάσεών της καθώς και το οριστικό κλείσιμό της, στο πλαίσιο ενός συγκεκριμένου, αυστηρού χρονοδιαγράμματος.
Προτεραιότητα δεύτερη: είναι απαραίτητη η ακύρωση των διαγωνιστικών διαδικασιών που προωθούνταν από την προηγούμενη διοίκηση για τις 4 μονάδες επεξεργασίας σύμμεικτων με ΣΔΙΤ, με φαραωνικά έργα, εγγυημένες μεγάλες ποσότητες απορριμμάτων. Πρόκειται για επιζήμιους σχεδιασμούς που θα επιβαρύνουν οικονομικά τους πολίτες (μέσω της αύξησης των δημοτικών τελών) και θα υποβαθμίσουν ακόμη περισσότερο, περιβαλλοντικά και κοινωνικά, την περιοχή του Θριασίου.
Προτεραιότητα τρίτη: επιβάλλεται άμεσα η ριζική αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ μέσα από δημόσια, ευρεία διαβούλευση με το σύνολο των δήμων της Αττικής, τους κοινωνικούς φορείς, την επιστημονική κοινότητα, την ΠΟΕ-ΟΤΑ, περιβαλλοντικές οργανώσεις. Η αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ αναδεικνύεται έτσι σε μία κρίσιμης σημασίας διαδικασία καθώς θα αποτυπώσει τα νέα χαρακτηριστικά του νέου μοντέλου διαχείρισης. Ένα μοντέλο όπου καθοριστικός θα είναι ο ρόλος των τοπικών σχεδιασμών, σε επίπεδο δήμων.
Συνάδελφοι,
Οι τρεις προαναφερθείσες προτεραιότητες συγκλίνουν, μέσα από τη συνέργεια τριών πόλων – της Περιφέρειας, του ΕΔΣΝΑ, των δήμων – στην κατεύθυνση μίας πρότασης για ένα νέο μοντέλο διαχείρισης των απορριμμάτων.
Έτσι η Περιφερειακή Αρχή, λαμβάνοντας υπόψη πολιτικούς, περιβαλλοντικούς και οικονομικούς όρους, απευθύνεται σήμερα στους δήμους για να κάνουν το πρώτο βήμα:
α) για την εκπόνηση τοπικών σχεδίων διαχείρισης απορριμμάτων και
β) για την ανάπτυξη των τοπικών δράσεων στην κατεύθυνση της πρόληψης, διαλογής στην πηγή και επανάχρησης.
Η συνδρομή των δήμων καθίσταται απαραίτητη μέσα από:
• Την κατάρτιση τοπικών σχεδίων διαχείρισης ως το τέλος του 2014, με στόχους και δράσεις για το 2015,
• Την έναρξη καταγραφής της υφιστάμενης κατάστασης για την παραγωγή και διαχείριση των στερεών αποβλήτων σε επίπεδο δήμου προκειμένου να δημιουργηθεί μια διασυνδεδεμένη βάση δεδομένων για όλους τους ΟΤΑ, τον ΕΔΣΝΑ και την Περιφέρεια.
Στην κατεύθυνση θα αξιοποιηθεί η εμπειρία δήμων που έχουν αναπτύξει σχετικές δράσεις, που μελετούν σχέδια δημοτικής ή διαδημοτικής διαχείρισης ή έχουν στο πρόγραμμά τους στοιχεία του νέου μοντέλου.
Από την πλευρά της, η νέα Περιφερειακή Αρχή δεσμεύεται να αναπροσανατολίσει τα σχετικά κονδύλια, με σκοπό να στηριχτούν οι τοπικές δράσεις των ΟΤΑ.
Συνάδελφοι,
Βρισκόμαστε μπροστά σε μια μεγάλη πρόκληση και μια νέα αρχή.
Η μεγάλη πρόκληση αφορά στην υλοποίηση ενός νέου μοντέλου διαχείρισης των απορριμμάτων, με έμφαση στη συνεργασία και την ενεργό συμμετοχή των ΟΤΑ, που θα εξυπηρετεί τον πολίτη και το περιβάλλον.
Η νέα αρχή σχετίζεται με τη συγκεκριμενοποίηση πλέον των βασικών μας αρχών – της αποκέντρωσης, της μικρής κλίμακας, της κοινωνικής συμμετοχής -, αλλά και των εργαλείων μας – του διαχωρισμού, της ανακύκλωσης, της κομποστοποίησης.
Μαζί, Περιφέρεια, δήμοι, πολίτες, μπορούμε να κερδίσουμε το στοίχημα του νέου μοντέλου διαχείρισης των απορριμμάτων. Για την Αττική, τους πολίτες και το περιβάλλον.
Με εκτίμηση,
Ρένα Δούρου,
Περιφερειάρχης Αττικής
